Ogólne zasady jazdy do tyłu

1. Jazda na wprost

2. Skręcanie

3. Technika zmiany biegów oraz operowanie pedałami sprzęgła i przyspieszenia

4. Redukcja biegów

5. Jazda do tyłu

Ciągnik rolniczy jest pojazdem przeznaczonym do wykonywania prac rolnych. W związku z tym jest przystosowany do jazdy po polu, zdolny do wykonywania najcięższych prac polowych (orka, zabiegi uprawowe) oraz do zbiórki plonów i zwożenia ich na miejsce składowania.

Współczesny ciągnik rolniczy

Zasady posługiwania się pojazdem są proste. Silnik wytwarza energię zdolną do wykonania pracy. Skrzynia biegów pośredniczy w przeniesieniu mocy silnika stosownie do jego obciążenia. Sprzęgło pozwala na rozłączanie pracującego silnika od kół w czasie zatrzymania pojazdu przy włączonym silniku.

Mechanizm różnicowy pozwala na przeniesienie mocy silnika na koła. Układ hamulcowy pozwala na zatrzymanie pojazdu i unieruchomienie go w czasie postoju.

Osprzęt dodatkowy:

Układ ładowania generuje powstanie prądu niezbędnego do pracy urządzenia. Ponadto wytwarzany prąd jest gromadzony w akumulatorze i wykorzystywany przy rozruchu ciągnika.

Ciągnik rolniczy posiada również urządzenie wyprowadzające moment obrotowy silnika na zewnątrz w celu przekazania napędu do urządzeń ciągnionych przez ciągnik, ale wykonujących określony zakres czynności – które wymagają dostarczenia energii mechanicznej.

Praca silnika wiąże się z wytwarzaniem energii cieplnej i jej nadmiar należy odprowadzić do otoczenia. Zadanie to realizuje układ chłodzenia silnika.

Silnik w czasie pracy wymaga dostarczenia oleju do smarowania części ruchomych. Zadanie to realizuje układ smarowania silnika. Często stosuje się specjalne urządzenie do schładzania oleju w układzie smarowania silnika. Jest to chłodnica oleju silnikowego.

Skrzynia biegów oraz mechanizm różnicowy mają własny układ smarowania.

Ciągnik jest przystosowany do ciągnięcia przyczepy wykonującej wybrane prace polowe. Zamiast osobnej przyczepy, takie urządzenie można podwieszać na ciągniku za pomocą  podnośnika hydraulicznego. Niezależnie ciągnik posiada zaczep do sprzęgania z przyczepą.

Nadanie kierunku jazdy odbywa się za pośrednictwem układu kierowniczego.

Współczesne ciągniki rolnicze są wyposażone w liczne urządzenia kontrolno-wspomagające,  dzięki czemu praca traktorzysty nie wymaga specjalnego wysiłku fizycznego.

Uruchamianie silnika w celu wykonania jazdy jest proste. Wymaga włączenia silnika przy zabezpieczeniu ciągnika przed samoczynnym stoczeniem się w przypadku postoju na wzniesieniu. Gdy silnik już pracuje, można stopniowo regulować ilość obrotów silnika, aby uzyskać potrzebną moc do ruszenia z miejsca. Uruchomienie pojazdu polega na włączeniu odpowiedniego przełożenia – II lub III biegu do jazdy do przodu lub biegu wstecznego do jazdy do tyłu. O ile jazda do przodu nie wywołuje wątpliwości, jazda do tyłu wymaga szczególnego skupienia. W pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy wałek odbioru mocy jest włączony i sprzęgnięty z urządzeniami ciągnika z wyposażeniem. Należy pamiętać, że niektóre urządzenia nie mogą być napędzane w przypadku jazdy do tyłu.

Należy pamiętać o obciążeniu ciągnika, ponieważ przy dużym obciążeniu czasem musi zachodzić konieczność włączenia reduktora. Reduktor jest odpowiednikiem skrzyni biegów, ale jego rola ogranicza się do ograniczenia przełożenia o połowę w stosunku do aktualnego przełożenia skrzyni biegów. Dzięki temu uzyskujemy zwiększenie mocy na kołach ciągnika i tym samym zwiększenie jego siły uciągu.

Zawsze przy ruszaniu ciągnikiem należy upewnić się, czy w zasięgu pojazdu oraz dołączonych do niego urządzeń lub przyczep nie znajdują się osoby trzecie, w szczególności dzieci. Ciągnik rolniczy jest urządzeniem dużym i posiada wiele stref niewidocznych ze stanowiska traktorzysty.

Przy włączonym właściwym biegu, gdy silnik uzyska już właściwe obroty, można przystąpić do ruszania z miejsca. Polega to na zwalnianiu nacisku na sprzęgło i powolnym zwiększaniu przyspieszenia obrotów silnika. Kiedy siła uciągu przenosi się na układ jezdny – można zwolnić hamulce.

W tym momencie może dać się odczuć szarpnięcie przyczepy obciążającej silnik i jeżeli pojazd znajduje się na wzniesieniu – można mieć  wrażenie „staczania się” ciągnika. W tym przypadku należy odpowiednio zwiększyć liczbę obrotów silnika.

Przy jeździe do przodu w zasadzie problemów nie ma,  należy jedynie nadać właściwy kierunek jazdy i zwiększyć siłę uciągu.

Przy jeździe do tyłu należy upewnić się, czy ciągnik zmierza we właściwym kierunku, zwłaszcza przy sprzężeniu z przyczepą. Przyczepa, szczególnie przyczepa dwuosiowa złączona jest tylko jednym punktem z ciągnikiem, stąd może zdarzyć się że ciągnik będzie poruszał się do tyłu wykonując łuk, przednia oś przyczepy także wykona jakiś ruch, ale dalsza jazda ciągnikiem nie będzie możliwa z uwagi na „złamanie” zestawu. W takim przypadku jedynym rozwiązaniem jest powrót do jazdy do przodu i wyprostowanie dyszla przyczepy tak, aby jej koła przednie i tylne były równoległe do jazdy na wprost a koła ciągnika również utrzymywały kierunek „na wprost”.

Dopiero od tego momentu będzie można próbować wykonać manewr jazdy do tyłu.

Jeżeli ciągnik jest przyłączony do dwóch przyczep, to każda z nich musi być ustawiona prawidłowo w jeździe do przodu na wprost. Nie jest to zadanie łatwe do opanowania w krótkim czasie, trzeba też pamiętać, że bardzo często miejsce do kontynuowania jazdy na wprost przy ustawianiu zestawu kończy się nadzwyczaj szybko. Wtedy potrzebna jest pomoc bardziej doświadczonego traktorzysty…